Grzyby alternaria należą do grzybów pleśniowych często wywołujących reakcje alergiczne. Mogą one znajdować się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz pomieszczeń, co czyni je niezwykle trudnymi do uniknięcia. Dlatego osoby dotknięte uczuleniem na te pleśniowe grzyby powinny znajdować się pod opieką alergologa. Pozwoli im to uniknąć wielu przykrych następstw w przyszłości. Dowiedz się, jak rozpoznać alergię na grzyby pleśniowe z rodzaju Alternaria: A. alternata i A. solani, oraz jakie kroki można podjąć w jej leczeniu.
Czym są alternaria?
Alternaria to rodzaj mikroskopowych grzybów pleśniowych występujących niezwykle powszechnie w środowisku człowieka, w tym zarówno wewnątrz budynków, jak i na zewnątrz. W domach najczęściej znaleźć je można w miejscach wilgotnych, np. w piwnicy, a także w łazience, m.in. w mokrych ścianach i fugach. Mogą się ona namnażać również w pralce lub długo schnącym praniu. Pojawiają się również na jedzeniu, dlatego ich źródłem mogą być pojemniki z chlebem czy leżące na kuchennym blacie warzywa i owoce. W środowisku zewnętrznym występują m.in. w glebie, słomie czy zbutwiałych liściach. Można je spotkać także w ogrodzie lub ziemi wokół roślin doniczkowych. Ten rodzaj grzybów należy do workowców, a przenoszeniu jego mikroskopijnych zarodników sprzyja wiatr. Jest to jednocześnie jeden z najczęściej alergizujących typów grzybów pleśniowych.
Alternaria – objawy alergii
Ze względu na powszechne bytowanie grzybów rodzaju alternaria objawy uczulenia mogą być obecne przez cały rok. Zwykle jednak nasilają się one w sezonie pylenia, czyli w lipcu i sierpniu, a jednocześnie przy wietrznej pogodzie, która ułatwia przenoszenie zarodników. Niekiedy mogą być mylone z grypą czy nawet zwykłym przeziębieniem. Do objawów alergii na alternaria zalicza się przede wszystkim:
- katar połączony z uporczywym kichaniem,
- drapanie w gardle,
- kaszel (nierzadko wyjątkowo uporczywy),
- duszności.
Choć takie reakcje organizmu mogą wydawać się niegroźne, nieleczona alergia wziewna może doprowadzić do rozwoju astmy alergicznej. Uczulenie na alternaria może również wiązać się z częstym zapaleniem krtani. Ponadto narażenie na kontakt z grzybami gatunku alternaria przyczynia się do rozwoju alergii pokarmowych.
Diagnostyka uczulenia na alternaria
Alergię na alternaria diagnozuje się zwykle podczas testów laboratoryjnych. Zazwyczaj zaleca się badanie krwi, mające na celu przeprowadzenie oznaczenia specyficznych przeciwciał klasy IgE. Inną metodą są również testy kontaktowe. Na skórę pacjenta lub płytko pod nią wprowadza się potencjalny alergen. Pozytywny wynik daje widoczna reakcja alergiczna po określonym czasie. Testy zawsze powinny być przeprowadzane pod okiem lekarza.
Łagodzenie objawów alergii na grzyby pleśniowe
Do łagodzenia objawów alergii na grzyby alternaria często stosuje się leki antyhistaminowe. Dla lepszego samopoczucia istotne jest również szczególne dbanie o higienę i czystość domu. By zminimalizować narażenie na kontakt z alergenem, warto również zadbać o odpowiednią wentylację pomieszczeń. Grzyby alternaria bardzo często rozwijają się na żywności, dlatego należy szczególnie dokładnie czyścić lodówkę oraz wszelkie pojemniki na żywność, w tym pojemnik na chleb. Ważne jest również staranne mycie wszelkich miejsc mających częsty kontakt z wodą i wilgocią, takich jak umywalka, zlew, wanna i kabina prysznicowa, pralka (szczególnie ważne jest regularne mycie gumy uszczelniającej wokół otworu wlotowego). Pleśń może też rozwijać się na wilgotnych parapetach, przestrzeniach między kafelkami (np. w łazience) czy w piwnicy domu. Zagrożenie stanowi również wilgotne pranie. Niestety, nie każdej z tych rzeczy alergik jest w stanie uniknąć, należy jednak w miarę możliwości dbać o jak najmniejsze zawilgocenie tych miejsc oraz ograniczyć ekspozycję na alergen.
Leczenie alergii na pleśnie
Alergia na pleśnie, jako że choremu niezwykle trudno jest unikać alergenu, może być wskazaniem do zakwalifikowania pacjenta do odczulania. W jego przebiegu pacjenta wystawia się na bezpośredni kontakt z coraz większymi dawkami alergenu. Niestety, taki proces może trwać od 3 do 5 lat i często jest dość drogi. Do pozostałych opcji należy stałe przyjmowanie leków. Mogą to być leki doustne, donosowe lub wziewne.
Źródła:
- Marcinkowska Joanna, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych fitopatologii, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2012, Warszawa
- Obtułowicz Krystyna, Alergologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2016, s. 53
- Rapiejko P. (pod redakcją Fala Andrzeja M.), Najczęstsze alergeny i ich występowanie. Alergia, choroby alergiczne, astma., Medycyna Praktyczna, Kraków, 2011, str. 143-144.
HIS/14257/10/23