Alergia na kota jest jedną z najczęściej występujących alergii na zwierzęta w Polsce. W dużej mierze wynika to z częstości przebywania kotów pod jednym dachem z ludźmi oraz właściwości kocich alergenów. Skąd bierze się alergia na koty? Jakie są jej objawy? Czy są koty, które uczulają bardziej? Jak radzić sobie z alergią na koty? Dowiedz się więcej z artykułu!
Skąd bierze się uczulenie na kota?
Kocie alergeny produkowane są przez gruczoły łojowe i ślinowe znajdujące się w skórze każdego kota. Substancją, która tak mocno uczula, jest przede wszystkim białko Fel d 1. To ono odpowiada za wszystkie nieprzyjemne objawy uczulenia na kota. Alergeny produkowane przez kota bardzo łatwo się przenoszą i są bardzo liczne w mieszkaniu, w którym żyją koty. Szacuje się, że na każdy 1m3 powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa kot, może znajdować się ponad 300 cząstek alergenów. Cząstki są bardzo małe (10 razy mniejsze od alergenów roztoczy kurzu), bardzo łatwo unoszą się w powietrzu i wnikają do dróg oddechowych, są lepkie, przez co łatwo przenieść je na ubraniu, a na dodatek mogą utrzymywać się w pomieszczeniach przez wiele lat, nawet gdy nie mieszka już w nich żaden kot.
Co może powodować alergię na kota?
Alergia na kota może być wywoływana przez kilka różnych alergenów. Najczęściej objawy alergii wywoływane są przez białko Fel d 1 (sekretoglobulinę), które znajduje się między innymi w ślinie kota oraz w jego naskórku i łoju. Nie zawiera go natomiast ani mocz, ani surowica kota. Rzadziej przyczyną reakcji uczuleniowych na kota bywają białka: Fel d 2 (albumina surowicy kota), Fel d 3 (cystatyna), Fel d 4 (lipokalina), Fel d 5 (immunoglobulina A), Fel d 6 (immunoglobulina M), Fel d 7 (białko gruczołowe von Ebnera) oraz Fel d 8 (lateryna).
Prawdą jest to, że różne koty mogą inaczej uczulać. O wiele silniej uczulają niekastrowane samce, które wydzielają o wiele więcej łoju niż samice. Powodem tego są hormony, a ściślej mówiąc – testosteron. Kastracja jest dobrym sposobem na ograniczenie liczby alergenów produkowanych przez kota. Słabiej uczulają również niektóre rasy kotów ze względu na swoją specyfikę.
Jaka rasa kota nie uczula?
Ze względu na dość powszechnie panujące przekonanie, że istnieją rasy kotów, które nie uczulają, część alergików postanawia zdecydować się na zakup konkretnego pupila jedynie na podstawie swojej wiary w nie. Niestety, nie jest ono prawdziwe. Niektóre z ras kotów mogą jedynie wywoływać słabsze reakcje uczuleniowe. Dzieje się tak np. w przypadku ras kotów bezwłosych, takich jak sfinks. Z powodu braku sierści alergen nie roznosi się tak łatwo (koty wiele razy dziennie czyszczą swoje futro i tym samym regularnie rozprowadzają na nim alergeny). Warto jednak pamiętać, że alergeny występują przede wszystkim w wydzielinach kociego organizmu, brak sierści nie oznacza więc całkowitej eliminacji zagrożenia. Zwykle bezpieczniejsze dla alergików są też koty syberyjskie, które mają w ślinie mniej uczulającego białka, koty rasy comish rex, devon rex.
Objawy alergii na kota
Charakterystyczne objawy świadczące o alergii na kota dotyczą:
- nosa: kichanie, świąd, wodnisty katar,
- oczu: zaczerwienienie spojówek, swędzenie i łzawienie oczu, opuchnięte powieki,
- skóry: zaczerwienie, swędząca wysypka lub bąble świadczące o pokrzywce,
- układu oddechowego: uczucie braku powietrza, świszczący oddech, a także uporczywy kaszel, zwykle suchy i napadowy.
U alergików mogą też pojawiać się szmery w oskrzelach, które w niektórych przypadkach mogą być objawem alergicznego zapalenia oskrzeli.
Alergia na kocią sierść najczęściej objawia się zmianami w układzie oddechowym przypominającymi astmę (alergen najłatwiej dostaje się do organizmu przez układ oddechowy). Aby potwierdzić swoje podejrzenia co do alergii, należy udać się do alergologa, który zleci wykonanie punktowych testów skórnych lub oznaczy stężenie swoistych IgE we krwi.
Jak sprawdzić, czy cierpimy na alergię na kota?
Jeśli wymienione objawy skórne lub oddechowe, takie jak świąd, problemy z oddychaniem, męczący kaszel czy zapalenie spojówek, pojawiają się po kontakcie z kotem, zwykle możemy uznać, że to właśnie on jest ich przyczyną. Zawsze jednak warto sprawdzić swoje przypuszczenia u lekarza alergologa, który może nie tylko je potwierdzić, lecz także zalecić odpowiedni sposób postępowania, w tym łagodzenia objawów.
Kiedy zauważysz u siebie objawy uczulenia na kota, możesz zdecydować się na badanie krwi, mające na celu wykrycie ewentualnych przeciwciał klasy IgE. Jest ono szczególnie zalecane w przypadku młodszych pacjentów, a także osób, u których reakcja alergiczna jest wyjątkowo silna, a osoba uczulona ma przez nią poważne problemy z normalnym funkcjonowaniem. Badanie takie może być też przeprowadzane w momencie, gdy testy skórne nie dały jednoznacznej odpowiedzi. Po pobraniu krwi przekazywana jest ona do laboratorium, które powinno ustalić wyniki w przeciągu 1-3 dni.
Możliwy jest również zakup aptecznego testu kasetkowego, nie będzie on jednak tak czuły i dokładny, jak profesjonalne badanie laboratoryjne. Inną opcją jest wykonanie wspomnianych już testów skórnych. Polegają ona na podawaniu na skórę pacjenta potencjalnego alergenu, a następnie pozostawieniu jej na określony czas. Wystąpienie reakcji alergicznej na danej partii skóry uznać można za potwierdzenie uczulenia.
Jak złagodzić objawy alergii?
Pierwszym krokiem po zdiagnozowaniu alergii na kota jest ograniczenie bezpośredniego kontaktu z alergenem. Jeśli nie jest to możliwe, pacjentom proponuje się dobranie odpowiedniego leczenia. W tym celu stosuje się leki antyhistaminowe lub kortykosteroidy. U niektórych osób dobre wyniki daje immunoterapia, czyli tak zwane odczulanie. Pomimo zastosowania tych wszystkich metod, zdarzają się osoby, które mogą nadal mieć objawy alergii, kiedy będą miały kontakt ze zwierzętami lub wysoką dawką alergenów.
Jednak wiele osób, gdy dowiaduje się, że ma uczulenie na sierść kota, wcale nie ma zamiaru pozbywać się swojego pupila. W takim przypadku, oprócz regularnego zażywania leków, bardzo ważne jest usuwanie alergenów z mieszkania. Należy regularnie kąpać kota (raz w tygodniu) i przecierać mu sierść na mokro, aby pozbywać się alergenów. Nie zaleca się spania z kotem w jednym łóżku (alergeny zostaną na materacu). Z mieszkania trzeba usunąć dywany, zasłony, meble z miękkimi obiciami i wszystkie inne rzeczy, w których mogą gromadzić się alergeny. Mieszkanie warto regularnie odkurzać, wietrzyć oraz zainwestować w odpowiedni filtr powietrza.
Czy alergia na sierść kota może minąć?
Niestety, alergia na koty praktycznie nigdy nie mija całkowicie samoistnie. Jeżeli chcesz cieszyć się obecnością czworonożnego pupila w swoim domu, najlepiej będzie zdecydować się na profesjonalne odczulanie. Warto jednak pamiętać, że proces taki jest dość długi, a niekiedy również kosztowny. Co więcej, nie u każdej osoby musi on zakończyć się pomyślnie. Czasem zdarza się, że jedynym wyjściem jest poszukanie pupilowi nowego domu. W takiej sytuacji istotne jest również dokładne oczyszczenie mieszkania, w tym dywanów, mebli i zasłon, aby skutecznie pozbyć się wszelkich alergenów.
- Leszczyńska I. Zawisza E. Uczulenie na naskórki zwierząt. http://www.czytelniamedyczna.pl/1580,uczulenie-na-naskorki-zwierzat.html (dostęp: 24.06.2023).
- Durska G. Alergia na kota u ciężarnej. http://alergie.mp.pl/lista/114460,alergia-na-kota-u-ciezarnej (dostęp: 24.06.2023).
- Padjas A. Testy potwierdzające alergię na kota. http://alergie.mp.pl/lista/73489,testy-potwierdzajace-alergie-na-kota (dostęp: 24.06.2023).
- Padjas A. Kot dla alergika. http://alergie.mp.pl/lista/63696,kot-dla-alergika (dostęp: 24.06.2023).
HIS/14259/10/23