Project Description

Alergią na leki nazywamy niespodziewaną i szkodliwą reakcję, występującą po zażyciu prawidłowej dawki leków. Alergii nie można mylić z objawami ubocznymi, które mogą wystąpić przy stosowaniu niektórych leków lub w przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki. (1) Skąd się bierze alergia polekowa? Jakie są jej najczęstsze objawy?

Skąd się biorą reakcje alergiczne na leki? (1,3) 

Przyczyny występowania alergii na leki nie są do końca znane. Współczesna wiedza medyczna w tym zakresie nadal jest niewielka. Obecnie wiadomo jedynie, że u osób podatnych na występowanie alergii może pojawić się reakcja uczuleniowa praktycznie na każdy lek. Są jednak grupy leków, które uczulają częściej niż inne, na przykład antybiotyki (szczególnie z grupy penicylin lub zawierające sulfonamidy), leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, niektóre leki przeciwpadaczkowe, leki stosowane przy leczeniu nowotworów oraz w leczeniu chorób autoimmunologicznych. Na występowanie alergii na leki wpływa również wiele innych czynników. Są to między innymi: uwarunkowania genetyczne, to jak często i długo stosuje się dany lek, występowanie innych przewlekłych chorób (na przykład mukowiscydozy lub AIDS), płeć i wiek (częściej chorują kobiety, więcej jest również przypadków alergii u osób dorosłych niż u dzieci) oraz obecny stan zdrowia (alergia częściej objawia się podczas ostrych chorób infekcyjnych).

Skąd bierze się reakcja uczuleniowa? Nasz układ odpornościowy ma za zadanie wytwarzać w organizmie różne przeciwciała (IgE, IgG, IgM) oraz tzw. uczulone komórki. Rolą takich komórek jest reagować, jeśli w organizmie znajduje się substancja potencjalnie szkodliwa. Dlatego po podaniu uczulającego leku pojawiają się różne nieprzyjemne reakcje naszego organizmu. Bycie uczulonym na dany lek oznacza posiadanie w komórkach swojego organizmu przeciwciał reagujących na dany specyfik. Warto pamiętać, że bycie uczulonym zawsze wiąże się z reakcją układu odpornościowego. Jeśli powodem występowania przykrych objawów nie jest reakcja ze strony układu immunologicznego (czyli jeśli to nie układ odpornościowy broni się przed daną substancją, a na przykład układ pokarmowy), to mówimy wtedy o nadwrażliwości na dany lek.

Alergia na leki – objawy (2)

Objawy alergii na leki mają zwykle łagodny przebieg. Zdarzają się jednak bardzo rzadkie przypadki reakcji anafilaktycznych, które kończą się omdleniem, a nawet zgonem. Podobnie jest w przypadku obrzęku tkanek miękkich gardła i języka, które mogą wywoływać problemy z oddychaniem. Alergii na leki nie można bagatelizować i najlepiej wszystkie niepokojące objawy konsultować z lekarzem.

Reakcja uczuleniowa może pojawić się w ciągu kilku minut lub godzin od zażycia leków, a nawet po kilku dniach. Objawy alergii mogą obejmować wszystkie narządy, jednak zwykle koncentrują się na skórze. Najczęstsze reakcje skórne wywołane lekami to:

  • osutki polekowe (nazywane również osutkami plamisto-grudkowymi),
  • obrzęk naczynioruchowy,
  • odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne (żeby pojawiły się objawy alergii, oprócz leku potrzebna jest również ekspozycja na promienie ultrafioletowe),
  • choroba posurowicza,
  • rumień guzowaty,
  • rumień trwały (zwany również utrwaloną reakcją polekową),
  • choroby autoimmunologiczne indukowane przez leki (na przykład toczeń rumieniowaty, pęcherzyca lub pemfigoid),
  • pokrzywka polekowa,
  • plamice, reakcje liszajowate i wyprysk kontaktowy.

 

Objawom alergii na leki mogą towarzyszyć również: gorączka, duszności, ból mięśni i stawów, wymioty, nudności, biegunka oraz powiększenie węzłów chłonnych.

 

1. Makowska J. Alergia na leki. http://alergie.mp.pl/chorobyalergiczne/choroby/60038,alergia-na-leki Data dostępu: 10.05.2017

2. Maciejewska J. Skórne objawy alergii na leki. http://dermatologia.mp.pl/objawy/88527,skorne-objawy-alergii-na-leki Data dostępu: 10.05.2017

3. Jedynak-Wąsowicz U. Alergia na leki u dzieci. http://pediatria.mp.pl/choroby/choroby-alergiczne/138605,alergia-na-leki-u-dzieci Data dostępu: 10.05.2017